ỨNG DỤNG NGUYÊN TẮC QUẢN LÝ CÔN TRÙNG, DỊCH BỆNH VÀ CỎ DẠI MÀ KHÔNG CẦN DÙNG THUỐC HÓA HỌC [P1]

QUẢN LÝ CÔN TRÙNG

Nguyên tắc phòng trừ côn trùng gây hại, dịch bệnh và cỏ dại

Việc bảo vệ mùa màng đã và đang trở thành ngành công nghiệp có giá trị hàng tỉ đô. Riêng ở Úc, nông dân chi 1 tỉ đô la mỗi năm chỉ riêng cho thuốc diệt cỏ. Trước năm 1945, thuốc trừ sâu, diệt nấm và diệt cỏ được sử dụng rất ít và chỉ áp dụng ở một vài nơi trên thế giới. Thay vào đó, nông dân có những biện pháp hữu hiệu khác để ngăn chặn mùa màng bị phá hoại. Số liệu cho thấy rằng trước kỷ nguyên bùng nổ của thuốc trừ sâu, phần trăm thiệt hại do côn trùng, bệnh và cỏ dại ít hơn bây giờ – qua đó cho thấy thuốc hóa học đã không giải quyết được vấn đề một cách triệt để. Thực tế, càng lúc càng có nhiều bằng chứng chứng minh rằng thuốc trừ sâu lại chính là tác nhân phần nào gây nên những vấn đề tệ hại và diễn biến phức tạp của sâu bênh hiện nay; không những thế, thuốc trừ sâu còn làm mọi thứ tồi tệ hơn bởi vì chúng làm thực vật trở nên yếu đi và tiêu diệt hết thiên địch có ích cho cây trồng. Nhận ra điều này, những đề xuất, chính sách nhằm mục đích giảm sử dụng thuốc trừ sâu ở một số nước như Indonesia và Bangladesh vào những năm 80 đã tích cực giúp tăng năng suất cây trồng – thật không quá lời khi nói rằng “càng ít sử dụng thuốc trừ sâu sẽ càng góp phần làm giảm đi những vấn đề về sâu hại”.

Có 3 nguyên lý cơ bản để quản lý côn trùng, dịch bệnh và cỏ dại: – Một là cải thiện độ màu mỡ của đất nhằm gia tăng sức đề kháng cho cây. – Hai là tạo môi trường thuận lợi cho những côn trùng có ích, nhện, ếch nhái, dơi, chim và những sinh vật ăn côn trùng gây hại khác. – Ba là dừng sử dụng thuốc trừ sâu và phân bón hóa học vì chúng làm cây trở nên ngày càng yếu đi và sinh ra thêm nhiều nhóm sâu bệnh kháng thuốc. Khi có dịch sâu bệnh lớn, nên tận dụng thuốc trừ sâu có nguồn gốc tự nhiên để bảo vệ mùa màng. Những thuốc tự nhiên này thực chất không hề xa lạ hay khó tìm, chúng đến từ những thứ rất đơn giản, quen thuộc mà con người sử dụng hằng ngày như bột mì, xà phòng, dầu ăn, tro, nước tiểu, và hỗn hợp pha chế từ thực vật bao gồm cây sầu đâu (neem), cây cúc trừ sâu (pyrethrum) và rất nhiều cây khác. Đa số nông dân có xu hướng sử dụng thuốc trừ sâu hóa học bởi vì kết quả ban đầu rất khả quan – côn trùng gây hại chết nhiều. Nhưng đừng lầm tưởng những lợi ích trước mắt so với những hiểm họa tiềm tàng trong những tháng sau, năm sau hoặc thậm chí là hàng thập kỉ sau. Côn trùng gây hại, dịch bệnh và cỏ dại sẽ nhanh chóng kháng lại thuốc và phá hoại nghiêm trọng hơn. Nhưng kẻ thù tự nhiên lại sinh sản chậm, nên không thể phục hồi và kiểm soát được những đợt dịch hại mới. Vì thế, nông dân lại phải tăng liều lượng thuốc trừ sâu hoặc thay đổi, phối trộn nhiều loại thuốc để cứu vớt mùa màng. Một dẫn chứng cụ thể từ huyện Ballarat ở Victoria, Úc, nơi mà rệp vừng thỉnh thoảng tấn công khoai tây. Thí nghiệm đã được tiến hành, một vài cánh đồng khoai tây sử dụng thuốc trừ rệp hóa học, trong khi nhóm khác với cùng một loại dịch bệnh nhưng không sử dụng thuốc. Thuốc hóa học ban đầu tiêu diệt hầu hết rệp gây hại, nhưng bọn chúng lại xuất hiện những chủng mới và phá hoại nặng nề hơn sau một tháng. Ở nhóm không sử dụng thuốc hóa học, quần thể rệp dần dần giảm đi một cách tự nhiên mà không gây ra nhiều thiệt hại sau đó, quan trọng hơn là dịch bệnh không trở lại nữa. Những nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, thuốc hóa học tiêu diệt cả rệp và kẻ thù tự nhiên của nó, nhưng rệp sinh sản nhanh hơn nên nhanh chóng phục hồi trước thiên địch. Đối với cánh đồng không phun thuốc, quần thể thiên địch của rệp cứ tiếp tục gia tăng và dần dần kiểm soát được dịch bệnh.

Bài viết tham khảo từ tài liệu: Ứng Dụng Nguyên Tắc Quản Lý Côn Trùng, Dịch Bệnh Và Cỏ Dại Mà Không Cần Dùng Thuốc Hóa Học do Alan Broughton – Giảng dạy và nghiên cứu sinh thái học nông nghiệp Hội Nông Nghiệp Hữu Cơ (Úc) biên soạn và được hiệu chỉnh, dịch bởi Phạm Tấn Đạt – Thành viên nghiên cứu thuộc nhóm Mekongorganic.