Mục lục
LOẠI CÂY TRỒNG
Nhãn là cây ăn trái sống lâu năm, cây cao 5m – 10m tùy theo giống và tuổi cây. Vỏ cây xù xì, có màu xám. Thân nhiều cành, lá um tùm xanh tươi quanh năm. Lá kép hình lông chim, mọc so le, gồm 5 đến 9 lá chét hẹp, dài 7cm – 20cm, rộng 2,5cm – 5cm. Mùa xuân vào các tháng 2, 3, 4 ra hoa màu vàng nhạt, mọc thành chùm ở đầu cành hay kẽ lá. Trái tròn có vỏ ngoài màu vàng xám, hầu như nhẵn. Hạt đen nhánh, có áo hạt màu trắng bao bọc.
GIỐNG
Nhãn da bò chiết cành nhân giống ở Phong Điền, Cần Thơ
MÙA VỤ
Thu hoạch khoảng tháng 9 – 12 dương lịch.
QUY TRÌNH CANH TÁC
Làm đất
Đắp bầu cao, khử khuẩn bằng vôi, lót phân hữu cơ tưới nước 20 – 30 ngày trước khi xuống giống.
Chọn giống và gieo trồng
Chọn cành chiết trên cây mẹ có năng suất cao, phẩm chất tốt, sinh trưởng tốt, không nhiễm sâu bệnh hại quan trọng. Thời điểm chiết là vào đầu mùa mưa.
Gieo trồng khi cành chiết đã ra rễ khỏe, đặt cành chiết vào bầu đã xử lý trước.
Chăm sóc
Tỉa cành, tạo tán
Việc tỉa cành, tạo tán cho cây được tiến hành cùng lúc. Khi loại bỏ những cành trong tán, cành mọc vượt, những cành có sâu bệnh hại, cành khô, cành không có khả năng cho trái… để giảm sự cạnh tranh dinh dưỡng, tạo độ thông thoáng giúp cây hấp thụ ánh sáng tốt hơn.
Bao trái
Trong giai đoạn trái non cho tới khi chín, trái nhãn thường xuyên bị nhiều loại sâu bệnh, côn trùng tấn công: bọ cánh cứng, ruồi đục trái, bọ rầy, bọ xít…nên để bảo vệ trái đảm bảo chất lượng, duy trì năng suất cần tiến hành dùng túi chuyên dụng bao trái hoặc bao hết vườn nhằm hạn chế sự tấn công của côn trùng, sâu bệnh. Ngoài ra việc bao trái sẽ giúp vỏ trái sáng, đẹp bắt mắt dễ dàng tiêu thụ hơn.
Làm cỏ
Làm cỏ bằng máy cắt cỏ hoặc xử lý thủ công: cuốc, nhổ bỏ. Khi làm cỏ làm từ trong gốc ra xung quanh tán và không làm quá sát so với phần gốc nhãn tránh làm tổn thương gốc nhãn.
Ngoài ra để tăng hiệu quả sử dụng đất, giữ độ ẩm cho đất thì bà con cũng trồng xen các cây họ đậu, rau ngắn ngày xen canh với cây nhãn. Ngoài ra việc trồng xen các cây họ đậu còn góp phần cải tạo đất và tạo nguồn phân hữu cơ cho đất.
Tưới nước
Tưới đủ nước vào mùa khô. Tưới nước cho cây từ khi bắt đầu ra hoa, trái phát triển và sau khi thu hoạch. Bắt đầu ngưng tưới ngay khi xử lý ra bông cho cây. Đến khi cây vừa nhú bông thì tiến hành tưới nước trở lại. Nếu trong thời gian ngưng tưới thấy có triệu chứng cây thiếu nước thì có thể tưới nhẹ cho cây.
Xử lý ra bông
Cuốc đất tạo môi trường khô hạn khoảng 1 tuần sau đó tưới nước trở lại để kích thích ra bông.
Bón phân
Trước khi cây ra bông bổ sung lân và kali hữu cơ. Sau khi thu hoạch bổ sung đạm hữu cơ để cây phục hồi sau thời gian cho trái. Hàng năm cần bón thêm phân hữu cơ hoai mục khoảng 10-20kg/gốc/ năm hoặc bón phân tro trấu, xác thân đậu, vỏ đậu.
Sâu, bệnh hại
Sâu đục gân lá. Phòng ngừa bằng cách tỉa cành cho ra lộc tập trung để dễ kiểm soát.
Sâu đục trái. Phòng ngừa bằng cách vệ sinh vườn bằng cách thu gom những trái bị nhiễm đem tiêu hủy, cắt tỉa cành sau khi thu hoạch cho vườn thông thoáng, bao trái để giảm thiệt hại.
Bọ xít. Phòng ngừa bằng cách tỉa cành để các đợt hoa và đọt non ra tập trung, dùng vợt bắt bọ xít trưởng thành vào sáng sớm. Ngoài ra, trong tự nhiên có các loài thiên địch như kiến vàng, ong ký sinh có thể tấn công trứng bọ xít, do vậy nên tạo điều kiện thuận lợi cho thiên địch tự nhiên phát triển nhằm hạn chế bớt sự gây hại của bọ xít.
Rệp sáp. Phòng ngừa bằng cách phun nước vào tán cây để rửa trôi rệp, tỉa bỏ những trái bị nhiễm ở giai đoạn đầu để tránh sự nhân mật số rệp sáp, hạn chế trồng xen với những cây dễ nhiễm rệp sáp như đu đủ, mãng cầu,…
Bệnh thối trái. Phòng ngừa bằng cách tỉa bỏ các cành gần mặt đất vì khi trái gần chín sẽ dễ nhiễm bệnh từ đất trong mùa mưa, cắt bỏ và thu gom các trái bị bệnh rơi rụng trong vườn đem tiêu hủy.
Chăm sóc vườn thông thoáng, đầy đủ ánh sáng, tránh ẩm ướt để phòng ngừa các bệnh như sương mai, đốm bồ hóng, khô cháy bông, v.v…
Thu hoạch và bảo quản
Thu hoạch tay bằng cách dùng kéo cắt cả chùm trái để cho cành khỏi bị gãy, bị xước
MÔ TẢ SẢN PHẨM
Cơm dầy vừa, hạt to, trái sai, mỗi chùm trái có trọng lượng trên 1kg, thậm chí lên đến 2,5kg. Khi đủ độ chín, trái nhãn da bò hao hao giống trái nhãn Ido nhưng mã đẹp hơn. Chất lượng cơm nhãn ngọt, thơm, đặc biệt nhãn da bò có hương thơm đặc trưng, vị ngọt thanh nhẹ nhàng.
CÁCH SỬ DỤNG
Ăn tươi, nấu chè,..
