Mục lục
LOẠI CÂY TRỒNG
Đậu đen là loài cây phân họ đậu mọc hằng năm, chiều cao 50-100cm, phân nhiều cành, toàn thân không lông. Lá kép gồm 3 lá chét mọc so le, lá chét giữa to và dài hơn lá chét hai bên. Bông màu tím nhạt. Trái giáp dài, đường kính tròn, trong chứa 7 đến 10 hạt màu đen. Hạt có vỏ màu đen, nhân hạt trắng hoặc xanh.
GIỐNG
Đậu đen xanh lòng địa phương.
MÙA VỤ
Trồng được quanh năm. Ở các nơi khô hạn, tốt nhất là trồng vào gần cuối mùa mưa để tận dụng nguồn nước tưới từ nước mưa.
QUY TRÌNH CANH TÁC
Làm đất
Đất làm sạch cỏ bằng máy phát cỏ, diệt khuẩn bằng tinh vôi, bón lót phân chuồng, phân xanh hoai mục.
Chọn giống và gieo trồng
Giống được nông dân để lại từ vụ trước. Gieo trồng bằng cách tạo hốc, bón lót tro trấu ướt, gieo mỗi hốc 2 đến 3 hạt, khoảng cách 50cm x 50cm, lấp nhẹ bề mặt bằng lớp tro trấu ướt mỏng để tạo điều kiện thuận lợi cho hạt nảy mầm.
Chăm sóc
Tưới nước: tưới nước đầy đủ sau khi gieo và khi cây còn nhỏ nếu trời không mưa và thoát nước khi mưa dầm nước đọng. Dặm các hốc nào không mọc, sau khi các hốc khác cây đã mọc lên đều vài phân. Tưới theo nhu cầu sinh trưởng của cây và cung cấp đủ nước trong thời gian cây chuẩn bị ra bông và trái tập trung.
Làm cỏ: khi cây ra 3 – 4 lá thật phải làm cỏ, vun gốc.
Hãm ngọn: khi cây đậu đen được chăm sóc tốt, bón phân đầy đủ thì nó sẽ phát triển rất nhanh và mọc ra rất nhiều ngọn non vươn dài. Vì vậy, khi đậu đen chuẩn bị ra bông phải thường xuyên ngắt ngồng lá để cây ra nhiều bông và cho năng suất cao.
Bón phân: tưới phân cá, ốc ủ lần đầu tiên sau khi đã làm cỏ vun gốc. Tưới phân lần 2 khi cây chuẩn bị ra bông kết hợp làm cỏ và vun gốc.
Sâu, bệnh hại
Cây đậu đen thường có các loại sâu, bệnh hại như: dòi đục thân, sâu ăn lá, sâu đục trái, rầy rệp, bệnh lở cổ rễ, đốm lá, cháy lá…Phòng trừ bằng cách: vệ sinh đồng ruộng sạch sẽ, luân canh với các loại cây trồng khác, tạo đa dạng sinh học để bảo vệ thiên địch.
Thu hoạch và bảo quản
Đậu đen trồng được khoảng 60 – 70 ngày bắt đầu cho thu hoạch. Khi trái vàng đã chuyển hoàn toàn sang màu nâu đậm thì tiến hành thu hoạch. Hái trái xong đem phơi, tách vỏ lấy hạt, không ủ đống. Những trái đậu hái đợt 1 và 2 có hạt to, mẩy, không bị sâu, mọt thì có thể dùng làm giống cho vụ sau. Bảo quản nơi khô ráo thoáng mát.
MÔ TẢ SẢN PHẨM
Cây cao trung bình 50cm – 100cm, hạt hình tròn hơi thuôn, đường kính khoảng 4mm – 5mm, màu đen với phần rốn nổi rõ màu trắng đục, ruột màu xanh lục ngọc nhạt, có mầm ở giữa.
CÁCH SỬ DỤNG
Dùng làm thực phẩm chế biến nhiều món ăn như: cháo đậu đen, xôi đậu đen, cơm nếp đậu đen, chè đậu đen, sinh tố đậu đen, giá đậu, v.v…
Dùng làm thuốc như: nấu nước uống tăng cường miễn dịch, nâng cao sức đề kháng, bổ máu, mát gan, giải độc, chữa tăng huyết áp, chống ô xi hóa, ngăn ngừa ung thư, giảm nguy cơ tim mạch, v.v…
